Smrt legendarnog glumca Žarka Lauševića iznenadila je mnoge a gubitak jednog doajena srpskog i jugoslovenskog glumišta mnogi i dalje oplakuju. Riječ je svakako o uspješnom i talentovanom glumcu koji je svojim ulogama zadobio velike simpatije publike a i nakon smrti sigurno je da će živjeti njegove uloge. Laušević je bio je član Jugoslovenskog dramskog pozorišta, gdje je ostvario uloge u velikom broju predstava. Na filmu je debitovao 1982. godine, ulogom u filmu Progon a tokom svog glumačkog staža kojeg su ispunile mnoge uspješne uloge, bilo je mnogo uspona ali i tragičnih padova.
Svakako ono što će obilježiti Lauševićev život je slučaj iz 1993.godine kada je morao u saoodbrani oduzeti život dvojici mladića. Ipak uprkos tragedijama i zatvorskoj kazni i borbi sa pravosudnim sistemom i različitom tumačenju njegove odgovornosti, talenat i simpatija kojom je zadobio srca publike je nemjerljiv a da nije bilo ove tragedije mnogi kritičari prognozirali su nebesku slavu. Iako se početkom 2010ih vratio ponovo u glumačke vode i debitovao u filmskim i serijskim ulogama i polako ponovo počeo vraćati staru slavu ipak je smrt učinila svoje a u ovom novom izdanju donosim osvrt na neke od njegovih najboljih uloga po mom subjektivnom mišljenju.
10. Lazar (1984)
Iako je te 1984.godine igrao jednu od glavnih uloga u TV seriji ''Sivi dom'' te tako stekao veliku popularnost u tom periodu odigrao je i jednu od glavnih uloga u filmu Aleksandra Foteza pod nazivom Lazar a gdje se publici predstavio kao gluvonijemi mladić. Film pratu tragediju jedne seoske porodice koja živi u haosu i rasulu dvadeset godina nakon završetka rata i pokušavaju da se oporave. Majka i njen sin žive na selu. Ona je polidela, a sin je nijem i mentalno nestabilan usled nasilja kojem su bili izloženi u ratu. Onog dana u kome se odvija dramatika događaja, sinova majka po ko zna koji put priča o njihovoj patnji da bi se pred njim opravdala kao posredni krivac njegove nesreće. Tokom priče, sin sazreva iz infantilnog stanja u kome je ostao, iako ima dvadeset godina, u čoveka, svesnog i odgovornog.
9. Smrdljiva bajka (2015)
Nakon tragedija koje su zadesile proslavljenu glumačku ličnost, negove posljednje godine donijele su mu trenutak stare slave pri povratku iz SAD-a pa a to je potvrdio ponovnim angažovanjem u filmovima i serijama. Ovaj film označio je i ponovni povratak Lauševića na filmsko platno nakon više od 16.godina odsustva. U ovoj romantičnoj drami Laušević glumi skitnicu Momu koji ulazi u vezu sa osobom sličnom sebi Emom te jedno drugom pomažu da prepbrode probleme i lakše se suoče sa neimaštinom u kojem žive. Iako djeluju kao odbačeni i na margini njih dvoje uspjevaju prebroditi sve probleme i izazove te šalju poruku kako je ljubav glavni saveznik.
8. Svečana obaveza (1986)
Tih 1980-ih pored Lauševića kao mlad i talentovan glumac isticao se i Slavko Štimac a ova dva mlada talenta naći će se zajedno u ovom filmskom ostvarenju Božidara Nikolića. U ovom ostvarenju Laušević tumači ulogu profesora geografije Zorana a Štimac, zemljoradnika Ranka. Njih dvojica zakasne u kasarnu na osluženje vojnog roka - Zoran zbog porodičnih problema, jer želi da se razvede, a Ranko zato što je morao da "uzore zemlju". Obojica se odmah upoznaju i sprijatelje. Dolazi dan kada se polaže svečana zakletva, prilika da se mladim vojnicima pridruže i članovi porodice. Neočekivano, Ranku se pojavljuje otac, koji ga je, inače, odbacio. On ne želi da se s njim sretne, pa šalje Zorana da ga zameni. Tako lažni sin provodi vreme sa Rankovim ocem, a za to vreme traži ga supruga sa sinčićem.
7. Dogodilo se na današnji dan (1987)
Iz nekog razloga često se ovaj film ne spominje ali je riječ o jednoj bez razloga zapostavljenjoj Lauševićevoj ulozi. Film nam na jedan romantičarski način opisuje Beograd tokom 1960-ih godina prošlog vijeka gdje pratimo događaje u jednoj zgradi sa više ulaza i nekoliko likova i njihove isprepletene radnje. U centru pažnje je mladić po imenu Bajra (Laušević) koji se doseli u jednu trošnu kućicu sa svojim bratom a ostvaruje i kontakte sa ljudima iz neposredne blizine u kojoj se dosta stvari vrti oko političkog okruženja i međusobnih i ideoloških neslaganja. Svakako u glavni plan tog poznanstva ulaze i međusobne simpatije i ljubavi koje se javljaju među ljudima a koje često komplikuju politički odnosi i opšte stanje u društvu.
6. Braća po materi (1988)
A naravno već spomenuti filmski dvojac Laušević i Štimac ponovo se sastao dvije godine kasnije i to u još poznatijem filmu pod nazivom ''Braća po materi'' kojeg je režisirao čuveni Zdravko Šotra a ovo ostvarenje nastalo je po romanu Jovana Radulovića. U filmu pratimo dvojicu (polu)braće Bracu (Laušević) koji je Hrvat i Veselina (Štimac) koji je Srbin a koji se se međusobno dopisuju nakon što je Veselin završio u zatvoru te tako otrivaju međusobnu povezanost na osnovu jedne žene a u pitanju je njihova majka Vranka. U filmu otkrivamo da se ona prvo udala za hrvata Antišu sa kojim će dobiti Bracu da bi nakon Antišine pogibije otišla u kuću srbina Krstana koji je bio partizan. Veselinu, stariji polubrat u porukama otriva dešavanja u njihovom kraju podno planine Dinare kroz koji se prepliću rat, sukobi, stradanja ali i odnosi dva naroda ali mu otriva i situaciju sa kojom je lično bio izložen i etiketom narodnog neprijatelja zbog čega je emigrirao iz Jugoslavije. Iako između njih dvojice vlada nepovjerenje usljed međusobnih sukoba iako se nikada nisu susreli, ono što ih pored majke dodatno spaja i činjenica da su siročad i osobe sa ličnim traumama.
5. Heroji Halijarda (2023)
Riječ je jednoj od posljednih Lauševićevih uloga ali svakako upečatljivom i na jedan način vrijednom za pamćenje a kroz koju je oslikana narušenost porodičnih odnosa izazvana ideološkim podjelama i izazov čovjeka da sačuva svoje ukućane u ratnom vihoru. Ipak glavna tema ove ratne drame pored ideoloških sukoba u jednoj porodici, svakako se odnosi na dešavanja iz 1944.godine a gdje je gledaocima prikazana jedna od najvećih akcija spasavanja savezničkih pilota tokom Drugog svjetskog rata. U ovom filmu prikazana je akcija JVuO pod komandom generala Dragoljuba Draže Mihajlovića da sa improvizovanog aerodroma u Pranjanima kod Suvobora, spasi savezničke pilote te su je na kraju spaseno oko 500 avijatičara. Naravno ipak nezaobilazna tema u ovom film je ideološki sukob prikazan kroz prizmu porodice Jović gdje je jedan sin u Četnicima a drugi u Partizanima pri čemu njihov otac Kosta pokušava sačuvati najmlađeg sina od pristupa navedenim formacijama.
4. Kaži zašto me ostavi (1993)
Iako je te 1993.godine odigrao značajnu ulogu u filmu ''Bolje od begstva'' ipak još jedan film iz te godine je važno spomenuti a riječ je o ovom naslovu koji je režisirao Oleg Novković a koji je oslikao sav ratni vihor i krizu koja je zahvatila tadašnje društvo. U filmu pratimo glavnog junaka Peđu koji odlazi u vojsku ali završi na ratištu kod Vukovara. Nakon što se vrati kući prizori koje je tamo vidio ostaju mu urezani u sjećanje a on postaje drugi čovjek. Tokom jednog lutanja ulicama Beograda, on susretne djevojku po imenu Vera koju je spletom tragičnih okolnosti upoznao u Vukovaru te nakon toga postane opsjetnut sa njom. Usljed te povezanosti sa njom Peđa zapostavlja prijatelje kao i partnerku sa kojom treba da započne novi život.
3. Nož (1999)
Nakon ukidanja presude od strane Saveznog suda, po ponovnom pretresu februara 1998. godine, Lauševiću je izrečena kazna od četiri godine zatvora zbog dvostrukog ubistva u prekoračenju nužne odbrane koje se desilo 1993.godine a Budući da je u tom trenutku već izdržao 4,5 godine, pušten je na slobodu. Po izlasku iz zatvora na filmskom platnu će svakako odigrati jednu od svojih poznatijih uloga u kojoj je glumio čovjeka sa dva imena i prezimena a koji nam je prikazao sav aspurd međuetničkih sukoba u BiH. Priča se fragmentarno plete u vremenskom okviru od 1941. do 1993. godine oko mladića Ilije Jugovića/Alije Osmanovića koji je poslije uzajamnog pokolja u dva hercegovačka sela kao beba zamjenjen, pa je, iako Srbin, odrastao uz majku muslimanku u uverenju da je porijeklom musliman. Iako je film rađen po romanu Vuka Draškovića ipak su napravljene određene izmjene te su na kraju filma prikazana dešavanja tokom građanskog rata u BiH a u kojem se otrivaju dva davno izgubljena brata.
2. Oficir s ružom (1987)
Riječ je o jednom o najboljih Lauševićevih ostvarenja koja su mu na kraju donijela nagradu 1987.godine za najboljeg glumca na Filmskom festivalu u Puli. Radnja filma dešava se 1945.godine neposredno nakon oslobođenja Zagreba u Drugom svjetskom ratu a gdje mlada udovica Matilda bude okarakterisana od strane nove vlasti da je sarađivala sa okupatorom te zbog toga bude osuđena na prisilan rad. Međutim tu se pojavljuje mladi partizanska oficir Petar Horvat (Laušević) te saznaje da je Matildin suprug ubijen od strane nacista kao saradnik NOB-a a uz put se useli i u njihovu kuću. Uprkos ideološkim razlikama nakon nekog vremena između njih se rađa ljubav a tu vezu dodatno komplikuje dolazak Horvatove zaručnice mlade skojevke Ljiljane Matić što stvara jedan ljubavni trougao sa tragičnim posljednicama.
1. Šmeker (1986)
Svakako da je riječ o jednom od najboljih i najupečatljivijih ostvarenja u kojem je glumio Laušević a kroz koje je poprimio simpatije brojnih filmoljubaca tog perioda i danas to traje kada prvi put pogledaju ovaj film. Radnja se odvija u jednoj beogradskoj periferiji gdje pratimo mladića koji svoju životnu školu gradi u kafani i na ulici gdje ga vidimo kao jednog mladog buntovnika. Na osluženju vojnog roka otkrije da mu se djevojka fotografisala za jedan časopis što ga revoltira zbog čega pobjegne iz kasarne kako bi se razjasnio s njom oko toga. Ponovo se vratiši u kraj gdje je odrastao dolazi u sukob sa prijateljima ali u svemu tome ponovo ostvaruje kontakt sa svojom djevojkom.
Đorđe Čereković
Comments